ระดับชั้นเรียน: ป.4 ม.3
กำหนดเวลา: 2 ชั่วโมง
วัตถุประสงค์: เพื่อให้นักเรียนได้มีความรู้ความเข้าใจในเรื่อง
การเคลื่อนที่ของทรงกลมท้องฟ้า และเส้นสุริยวิถี
วัสดุอุปกรณ์:
1.
กระดาษแข็งขนาด A4 หนาไม่น้อยกว่า 180 แกรม จำนวน 2 แผ่น พิมพ์รูปนาฬิกาแดดแบบศูนย์สูตร
แผ่นที่ 1 และ 2
2.
กระดาษแข็งขนาด A4 หนาไม่น้อยกว่า 180 แกรม จำนวน 2 แผ่น พิมพ์รูปนาฬิกาเกิดแก้ว
แผ่นที่ 1 และ 2
3.
ไม้บรรทัดยาว 1 ฟุต จำนวน 1 อัน
4.
เข็มทิศขนาดพกพา 1 อัน
5.
กระดาษแข็ง หรือ แผ่นรองตัด 1 แผ่น
6.
คัตเตอร์
7.
กรรไกร
8.
กาวยาง หรือ เทปกาว 2หน้า
นาฬิกาแดดแบบศูนย์สูตร
ภาพที่
1 นาฬิกาแดดแบบศูนย์สูตร
ภาพที่
2 แบบแปลนนาฬิกาแดดแบบศูนย์สูตร
[คลิ๊กที่นี่ เพื่อดาวน์โหลด]
ขั้นตอนวิธีการประกอบ
1. หาพิกัดตำแหน่งของท่านบนแผนที่ เพื่อ
เลือกเส้นละติจูดในแผ่นที่1 สำหรับพับ
และเลือกเส้นลองจิจูดบนสเกลเวลาในแผ่นที่
2 สำหรับตัด
2. ใช้กรรไกรหรือมีดตัดตามแนวที่กำหนดทั้งไว้ทั้งสองแผ่น จะได้ชิ้นงานทั้งหมด
4 ชิ้น
3. นำส่วนสเกลเวลาที่ตัดจากแผ่นที่ 2 มาทากาว หรือติดกาวสองหน้า แล้วนำไปติดเข้ากับ
"ตำแหน่งติด
แผ่นบอกเวลา" ของแผ่นที่ 1 (ควรติดให้สเกลตรงกัน)
4. นำคัตเตอร์กรีดเบา ๆ บนเส้นที่กำหนดให้พับทั้งสองส่วนที่เหลือ เพื่อช่วยให้พับได้ง่ายขึ้น
5. พับส่วนของสันกำเนิดเงาเข้าหากัน แล้วติดกาวเพื่อให้เพิ่มความแข็งแรง
พร้อมทั้งกางส่วนที่พับ
สำหรับติดกาวออก
6. พับส่วนองศาละติจูด เข้าทางด้านข้าง เพื่อยึดติดกับส่วนพับของฐานโดยทากาวหรือติดเทปกาว
สองหน้าในบริเวณที่กำหนด
7. นำสันกำเนิดเงาที่พับและทากาวแล้ว มาติดให้ตั้งฉากกับหน้าปัด
วิธีใช้งาน
1. วางนาฬิกาแดดบนพื้นราบที่มีแสงแดดส่องถึง
2. หันให้สันกำเนิดเงาชี้ไปทางทิศเหนือและใต้ โดยใช้เข็มทิศ
3. อ่านเวลา โดยดูจากเงาบนสเกลเวลา
นาฬิกาเกิดแก้ว
(Kirdkao's Sundial)
ภาพที่
3 นาฬิกาเกิดแก้ว
นาฬิกาแดดเกิดแก้ว
เป็นนาฬิกาแดดแนวตั้งและแนวราบในตัวเดียวกัน ออกแบบโดย นาวาอากาศเอก
ฐากูร เกิดแก้ว เพื่อสาธิตการโปรเจ็คเงาของสันกำเนิดเงา จากแนวตั้งมาเป็นแนวราบ
โดยท่านสามารถดาน์โหลดไฟล์มาสร้างได้เอง จากเว็บไซต์ http://www.lesacenter.com และชมของจริงได้ที่ อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ฯ ณ หว้ากอ จ.ประจวบคีรีขันธ์
ภาพที่
4 แบบแปลนนาฬิกาเกิดแก้ว
[คลิ๊กที่นี่ เพื่อดาวน์โหลด]
ขั้นตอนวิธีการประกอบ
1.
ใช้กรรไกร หรือ มีดตัดตามแนวที่กำหนด ทั้งในส่วนแผ่นบอกเวลา และสันกำเนิดเงา
ซึ่งจะได้ชิ้นงานทั้งหมด 3 ชิ้น
2.
นำส่วนสเกลเวลาที่ตัดจากแผ่นที่ 2 มาทากาว หรือติดกาวสองหน้า แล้วนำไปติดเข้ากับด้านหลังของแผ่นบอกเวลาจากแผ่นที่
1 (ควรติดให้สเกลตรงกัน)
3.
กดคัตเตอร์กรีดเบา ๆ บนเส้นที่กำหนดให้ และเพื่อช่วยให้ทำการพับได้ง่ายขึ้น
4.
พับส่วนของสันกำเนิดเงาเข้าหากัน แล้วติดกาวเพื่อให้เกิดความแข็งแรง
พร้อมทั้งกางฐานพับสำหรับติดกาวออก
5.
พับหน้าปัดบอกเวลา (แผ่นที่ 1) ขึ้นตั้งฉากกัน
6.
นำสันกำเนิดเงาที่พับและทากาวแล้ว มาติดตั้งฉากกับแผ่นสเกล โดยให้แนวของสันกำเนิดเงาอยู่ตามแนวเส้นประที่กำหนดไว้
วิธีการใช้งาน
1.
วางนาฬิกาแดดวางบนพื้นราบที่มีแสงแดดส่องถึง
2.
หันสันกำเนิดเงาชี้ไปทางทิศเหนือ โดยใช้เข็มทิศเทียบกับลูกศรบอกทิศของนาฬิกาแดด
3.
อ่านเวลา โดยดูจากเงาบนสเกลเวลา
4.
นาฬิกาเกิดแก้วสามารถใช้เป็นเข็มทิศในตัวได้ด้วย คือแม้ว่าท่านจะไม่มีเข็มทิศ
แต่หากวางนาฬิกาแดด โดยให้เงาสัมพัทธ์ไปกับเส้นชั่วโมง (คล้ายๆ กับขนาน)
ได้ และสันกำเนิดเงาจะชี้ไปทางทิศเหนือโดยอัตโนมัติ
หมายเหตุ:
นาฬิกาแดดทุกชนิดสามารถคลาดเคลื่อนจากเวลาจริง ประมาณ ±15
นาที แล้วแต่ฤดูกาล เนื่องจาก แกนของโลกเอียง 23.5° และวงโคจรของโลกเป็นรูปวงรี
ทำให้ระยะทางระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ ไม่ใช่ระยะตายตัว
นาฬิกาแดดเกิดแก้ว ผลิตเพื่อใช้ในบริเวณหอดูดาวเกิดแก้ว ซึ่งมี ละติจูด 14° และลองติจูด 100° หากนำไปใช้ที่อื่น อาจทำให้เกิดการคลาดเคลื่อนได้
© 2003 - 2010 The LESA Project
All rights reserved.
|